Het Nagoya Protocol komt voort uit het Verdrag inzake Biologische Diversiteit (VBD), een multilateraal, juridisch bindend internationaal verdrag. Het VBD is een van de drie "Verdragen van Rio", voortgekomen uit de Wereldmilieutop in Rio de Janeiro in 1992.
Doelstellingen
- Het behoud van biologische diversiteit;
- Het duurzame gebruik van componenten van biologische diversiteit;
- De eerlijke en billijke verdeling van de voordelen die voortvloeien uit het gebruik van genetische hulpbronnen.
Artikel 15 van het VBD definieert "toegang tot genetische hulpbronnen en de verdeling van de voordelen die voortvloeien uit het gebruik ervan". Het erkent het soevereine recht van staten op hun natuurlijke hulpbronnen. Dit artikel vereist ook dat de partijen de toegang tot genetische hulpbronnen en het delen van de voordelen die voortvloeien uit het gebruik ervan vergemakkelijken op basis van voorafgaande geïnformeerde toestemming en wederzijds overeengekomen voorwaarden.
Het Nagoya Protocol is een aanvullende overeenkomst op het Verdrag inzake biologische diversiteit en is voornamelijk gericht op de implementatie van de derde doelstelling van het VBD: de eerlijke en billijke verdeling van de voordelen die voortvloeien uit het gebruik van genetische hulpbronnen, om zo bij te dragen aan het behoud en het duurzame gebruik van biodiversiteit.